หลังจากที่พี่น้องชาวไทยอย่างน้อยค่อนประเทศได้ฟินและต้องกลืนน้ำลายเอื้อกกันถ้วนหน้า กับฉากปรุงเครื่องจิ้มเสริฟพร้อมสำรับมะม่วงดิบของเกศสุรางค์ในละคร “บุพเพสันนิวาส” เพื่อต้อนรับออกญาโกษาธิบดีพาพระวิสูตรที่เดินทางมาถึงเรือนของออกญาโหราธิบดี เพื่อหารือราชการกับผู้ใหญ่บนบ้าน ซึ่งทุกคนต่างก็ติดอกติดใจไปกับรสชาติอร่อยแปลกลิ้นที่ไม่เคยเห็นหรือคุ้นชินกันมาก่อน รวมถึงรู้สึกทึ่ว่าเมืองสองแควหรือพิษณุโลกจะมีเครื่องจิ้มที่อร่อยถึงเพียงนี้
เชื่อเหลือเกินว่าผู้ที่ได้ชม “บุพเพสันนิวาส” เมื่อคืนวันที่ 7 มี.ค. ที่ผ่านมาจะต้องพยายามไขว่คว้าหา เครื่องจิ้มอันเลอค่าดังกล่าวคือ “น้ำปลาหวาน” มาแกล้มกับมะม่วงกันให้สาสมใจเป็นแน่
ว่าแล้ว นิว 18 จึงขอนำเรื่องราวของ “น้ำปลาหวาน” มาเล่าสู่กันฟังแบบไม่ให้อารมณ์ออเจ้าต้องขาดตอน
ประวัติความเป็นมา
“น้ำปลาหวาน” นั้นหมายถึง ผลิตภัณฑ์เครื่องเคียงหรือเครื่องจิ้มคู่ตำหรับอาหารสำหรับคนไทยมาเป็นเวลาช้านานแล้ว โดยมักใช้เป็นเครื่องเคียงสำหรับผลไม้หลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น มะม่วง มะขาม มะเฟือง กระท้อน ฯลฯ
“น้ำปลาหวาน” นั้นที่มีส่วนประกอบหลักเป็นน้ำปลา น้ำตาล กุ้งแห้ง หัวหอม และพริกโดยเคี่ยวน้ำตาลและน้ำปลาจนเหนียวพร้อมเติมกุ้งแห้ง หัวหอมซอย พริกซอย นำไปบรรจุในภาชนะที่สะอาดและแห้ง นอกจากน้ำปลาหวานยังมีเครื่องปรุงอีกอย่างหนึ่งคือ “กะปิ” ที่ทำหน้าที่แต่งรสให้กลมกล่อมละมุนลิ้นมากขึ้น
สำหรับตำนานคว่ามเป็นมาของ “น้ำปลาหวาน” นั้น กล่าวกันว่ามีจุดเริ่มต้นในสมัยรัตนโกสินทร์นี่เอง ด้วยไม่พบหลักฐานถึงเครื่องจิ้มประเภทนี้ในประวัติศาสตร์บ้านเราในช่วงเวลาก่อนหน้านั้น ไม่ว่าจะเป็นสมัยสุโขทัย หรือกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี โดยคาดว่าน่าจะเริ่มปรากฏขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 อันเป็นช่วงที่บ้านเมืองอยู่ในสภาวะซาซึ่งศึกสงคราม มีวิถีชีวิตที่สงบสุข ยังผลให้มีการคิดค้นสำรับอาหารตำหรับต่างๆ เกิดขึ้นมากมาย โดยเฉพาะจากในวังหลวง อาทิ บรรดาตำหรับขนมหรือของกินเล่น เช่นผลไม้กวน ผลไม้แช่อิ่ม เป็นต้น ทั้งนี้ในช่วงแรกเครื่องจิ้มที่ต่อมาถูกเรียกขานว่า “น้ำปลาหวาน” นั้นอาจถูกเรียกด้วยชื่ออื่นมาก่อน เช่น น้ำปลามะม่วง หรือมะม่วงทรงเครื่อง
สูตร(ไม่)ลับน้ำปลาหวาน
ส่วนประกอบ
1. กุ้งแห้งเนื้อ 1 ขีด
2.น้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ
3. กะปิ 2 ช้อนโต๊ะ
4. น้ำตาลปี๊บ 1 กิโลกรัม
5. หอมแดงปอกเปลือกซอย 20 หัว
6. พริกแห้งคั่วป่น 1 ช้อนโต๊ะ
7. น้ำสะอาด
วิธีปรุง
1.โขลกกุ้งแห้งจนกระทั่งเนื้อฟู
2. เทน้ำตาลปี๊ปใส่หม้อ พร้อมตั้งไฟ
3. ละลาย กะปิ เเละ น้ำปลา ลงในหม้อ
4. เคี่ยวจนเดือด เเล้วจึงใส่พริกป่นเเละกุ้งเเห้ง ก่อนตามด้วยหัวหอม
5. เติมน้ำลงไปในหม้อพอประมาณ เคี่ยวต่อจนเดือด
6. ชิมรสตามชอบใจ
7. จากนั้นก็ทิ้งไว้ให้เย็น ก่อนที่จะตักใส่ถ้วยเพื่อรับประทานกับมะม่วงดิบ หรือเก็บใส่กระปุกปิดฝาเพื่อรับประทานในคราวต่อไปก็ตามแต่สะดวกนะออเจ้า
ขอขอบคุณภาพจากละคร "บุพเพสันนิวาส" ทางช่อง 3