สวธ.แจ้งการบำเพ็ญกุศลพระเอกตลอดกาล "สมบัติ เมทะนี" ศิลปินแห่งชาติ ศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์) พุทธศักราช 2559
เมื่อวันที่ 18 ส.ค.65 นายชาย นครชัย อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) เปิดเผยว่า วงการภาพยนตร์ไทยได้รับข่าวเศร้า เมื่อได้รับรายงานว่า นายสมบัติ เมทะนี ศิลปินแห่งชาติ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์) พุทธศักราช 2559 ได้ถึงแก่กรรมแล้ว ในวันนี้ เวลาประมาณ 07.05 น. ที่บ้านพักเลขที่ 8 ซอยสังคมสงเคราะห์ 6 แยก 2 เขตลาดพร้าว กทม. ด้วยโรคชรา สิริรวมอายุ 85 ปี ซึ่งทายาทแจ้งว่าจะมีกำหนดการพระราชทานน้ำหลวงอาบศพวันที่ 18 ส.ค.65 เวลา 17.00 น. และกำหนดสวดพระอภิธรรมศพ เป็นเวลา 7 วัน ระหว่างวันที่ 18-24 ส.ค.65 ณ ศาลา 3 วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร บางเขน เก็บศพไว้บำเพ็ญกุศลเป็นเวลา 100 วัน โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม จะดำเนินการเรื่องขอพระราชทานเพลิงศพให้ต่อไป
อธิบดี สวธ. เปิดเผยอีกว่า สวธ. ในฐานะหน่วยงานที่ดำเนินการยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติ ดำเนินการเผยแพร่และถ่ายทอดผลงานให้เป็นที่ประจักษ์ต่อสาธารณชน แล้ว ในยามที่ศิลปินฯ เสียชีวิต ยังให้การช่วยเหลือด้านต่าง ๆ เกี่ยวกับการฌาปนกิจศพ คือ มอบเงินช่วยเหลือเมื่อเสียชีวิตเพื่อร่วมการบำเพ็ญกุศลศพ จำนวน 2 หมื่นบาท และเงินช่วยเหลือค่าจัดทำหนังสือเพื่อเผยแพร่ผลงานเมื่อเสียชีวิตเท่าที่จ่ายจริงไม่เกิน 1.5 แสนบาท และขอพระราชทานเพลิงศพให้(กรณีเสียชีวิตปกติ) ตามระเบียบสวัสดิการของศิลปินแห่งชาติ
ประวัติโดยสังเขป นายสมบัติ เมทะนี หรือ "อาแอ๊ด"เกิดวันที่ 26 มิ.ย.2480 ที่จ"อุบลราชธานี เริ่มต้นการศึกษาที่โรงเรียนเทพศิรินทร์ และโรงเรียนช่างก่อสร้างอุเทนถวาย สำเร็จระดับปริญญาตรีสาขาบริหารธุรกิจบัณฑิต สถาบันราชภัฏเพชรบุรีวิทยาลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ปริญญาโทและปริญญาเอกสาขารัฐประศาสนศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย เป็นทั้งนักแสดงภาพยนตร์ นักแสดงละครโทรทัศน์ ผู้กำกับภาพยนตร์ ผู้สร้างภาพยนตร์ นักร้อง เป็นคนที่มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง ด้วยนิยมการเพาะกายและรักษาสุขภาพเป็นอย่างดี
โดยในช่วงเวลาที่ อาแอ๊ด แสดงเป็นพระเอกและได้รับความนิยมจนถึงขีดสุด ทำให้กินเนสบุ๊ค เวิลด์เรคคอร์ด บักทึกไว้ว่าเป็นนักแสดงที่รับบทพระเอกภาพยนตร์ที่มีผลงานมากที่สุดในโลก จำนวนมากถึง 617 เรื่อง ซึ่งเคยรับการแสดงพร้อมกันมากถึง 28 เรื่อง ท่านเริ่มต้นเข้าสู่วงการบันเทิง เมื่อ 2503 โดยรับบทพระเอกละครโทรทัศน์ เรื่องหัวใจปรารถนา คู่กับวิไลวรรณ วัฒนพานิช ทางช่อง 7 ขาวดำ (ช่อง 5 ในปัจจุบัน) จากนั้น พ.ศ. 2504 งหันไปแสดงภาพยนตร์เรื่องแรก คือ รุ้งเพชร ของกมลศิลปภาพยนตร์ คู่กับรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง มีผลงานแสดงภาพยนตร์ตั้งแต่ยุค 16 มม. ถึงยุคภาพยนตร์สโคป 35 มม. เสียงพากย์ในฟิล์มและซาวด์ออนฟิล์ม ผ่านการร่วมงานกับนักแสดงชั้นนำและผู้สร้าง-ผู้กำกับของวงการบันเทิงไทยมามากมาย
ผลงานภาพยนตร์เด่น อาทิ 4 สิงห์อิสาน เกาะสวาทหาดสวรรค์ ดินน้ำลมไฟ เสือภูพาน เขี้ยวพยัคฆ์ ดวงตาสวรรค์ เรารักกันไม่ได้ เรือมนุษย์ คมแฝก อีสานบ้านไร่ แม่ปิง ภูตเสน่หา รักเธอเสมอ สวรรค์บ้านนา เสือขาว รักข้ามขอบฟ้า ไม่มีวันที่เราจะพรากจากกัน แม่อายสะอื้น ทอง พิศวาส มัจจุราชสีน้ำผึ้ง ใกล้รุ่ง แผ่นดินของเรา ชุมแพ กุ้งนาง ขุนศึก ขุนเดช บุเรงนอง เมขลา ฝนเหนือ พ่อปลาไหล อย่าลืมฉัน พรุ่งนี้ฉันจะรักคุณ แหกค่ายนรกเดียนเบียนฟู สิงห์สั่งป่า แม่นาคพระโขนง แม่แตงร่มใบ พันท้ายนรสิงห์ ฯลฯ
อาแอ๊ด ยังมีผลงานการสร้างและกำกับภาพยนตร์ หลายเรื่อง เช่น สลักจิตร ไม่มีคำตอบจากสวรรค์ หนักแผ่นดิน นักเลงเทวดา นักเลงตาทิพย์ แม่แตงร่มใบ ฯลฯ งานแสดงละครโทรทัศน์ อาทิ โอ้ลูกรัก เชลยศักดิ์ ทายาทอสูร ละอองดาว มัจจุราชสีน้ำผึ้ง น้ำเซาะทราย กระเช้าสีดา ขุนศึก แม่นากพระโขนง เทวดาเดินดิน แสนแสบ บัลลังก์เมฆ ชื่นชีวานาวี สงครามเก้าทัพ ปู่โสมเฝ้าทรัพย์ สะใภ้ไกลปืนเที่ยง เป็นต้น
ตลอดช่วงเวลาของการเป็นนักแสดง อาแอ๊ด ประสบความสำเร็จได้รับรางวัลเกียรติยศ มากมาย อาทิ รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี ในฐานะผู้แสดงนำฝ่ายชายจากเรื่องบางระจัน (2508 ) มือขวาอาถรรพ์ (2534 ) รางวัลชมรมวิจารณ์บันเทิง ในฐานะดาราประกอบชาย จากเรื่องฟ้าทะลายโจร (2543 ) รางวัลคนดีเพชรสยาม จากมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม (2545) รางวัลเกียรติคุณแห่งชีวิต กินรีทองคำ จากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ร่วมกับสมาคมการท่องเที่ยวแห่งโลก ในงานเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติกรุงเทพฯ พ.ศ. 2548
นับได้ว่า อาแอ๊ด สมบัติ เมทะนี เป็นอัญมณีล้ำค่า “พระเอกตลอดกาล” ของวงการบันเทิงไทย มีส่วนในการสร้างยุคทองของภาพยนตร์ไทยให้ปรากฏในสังคมอย่างสง่าผ่าเผย และยังคงความโดดเด่นของความเป็นพระเอกในหัวใจของมหาชนมาโดยตลอด ดำรงชีวิตนักแสดงที่มีคุณภาพตลอดระยะเวลายาวนานเกือบหกทศวรรษ จึงได้รับยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์) พุทธศักราช 2559